CHANGE MAKERS " Chemicus bekeerd tot ecologie, ik maak van de strijd tegen vervuiling een instrument

Op 61-jarige leeftijd heeft Claude zichzelf bewezen. Ze is directrice van een baanbrekend laboratorium op de grens tussen chemie en ecologie, onderzoeksleidster van een dertigtal eindwerken en meer dan vijftien programma's, meervoudig laureaat van wetenschappelijke prijzen en medailles, initiatiefneemster van 42 patenten en meer dan 160 publicaties. Deze geboren Lotharingse is niet van plan haar opdracht aan de haak te hangen. Hoe zou ze dat immers ook kunnen als we nog steeds bezig zijn onontgonnen terrein te verkennen en als we er dag na dag in slagen een positieve chemie te belichamen, geïnspireerd door de natuur, een kracht achter de oplossingen voor de meest dringende milieu-uitdagingen?

U begon vrij laat in uw carrière aan ecologie. Wat in uw parcours heeft u ertoe gebracht om deze weg in te slaan?

Ik heb het grootste deel van mijn carrière doorgebracht in raakvlakken. Mijn eerste passie, de chemie van levende wezens, was al de ontmoeting tussen " klassieke " chemie en biologie-gezondheid. Ik hou van concrete zaken, zoek naar oplossingen voor tastbare problemen. En ik sta graag op de grens van verschillende disciplines om bruggen te slaan. Ik heb altijd de behoefte gehad om nuttig te zijn in mijn werk. En wanneer we levende wezens bestuderen, zijn we noodzakelijkerwijs zeer ontvankelijk voor en hebben wij zelfs bewondering voor wat het leven en de natuur allemaal kan. Het is er allemaal, we moeten het " maar " ontdekken.

Wat was de aanzet om deze filosofie toe te passen op milieuvraagstukken?

In 2008 was ik professor aan de universiteit van Montpellier toen een groep studenten bij mij aanklopte voor hulp bij hun vergelijkend onderzoek. Hun probleem had te maken met het vermogen van bepaalde planten om vervuilende stoffen te absorberen en te voorkomen dat deze in het milieu terechtkomen. Ik was gefascineerd door het onderwerp, verdiepte me erin en begeleidde hen een jaar lang. Met de hulp van een onderzoeker-plantenkenner identificeerden wij een plant op slechts 50 km van het universitair laboratorium die ongelooflijke hoeveelheden zink kon opnemen door in vervuilde omgevingen te groeien. Ook hier bevonden wij ons op het raakvlak van verschillende disciplines en was er een totaal nieuwe wereld te verkennen en uit te vinden. Ik was er al snel van overtuigd dat het nut van deze planten niet ophield bij de zuivering, maar dat wat zij hadden opgeslagen ook kon worden geoogst voor hergebruik in chemische processen. Naar aanleiding van dit gekke idee verliet ik mijn onderzoeksgebied om te gaan werken in een ecologielaboratorium en creëerde ik vervolgens mijn eigen laboratorium voor bio-geïnspireerde chemie en ecologische innovaties, ChimEco, een echte brug tussen chemie en ecologie.

Wat heeft de ecologie veranderd in uw benadering van de chemie?

In plaats van een verandering, was het een echte bevestiging op grote schaal. Ik ben er altijd van overtuigd geweest dat chemie een positieve kracht kan zijn. Te vaak wordt het afgedaan als een probleem. Ik wist dat de chemie dingen kon oplossen en herstellen. Dit is wat ik elke dag probeer te bewijzen. Deze zuiverende planten zijn een perfect voorbeeld. Sinds deze eerste ontdekking hebben wij 36 CNRS-patenten aangevraagd en talrijke zuiveringsprojecten verwezenlijkt die vandaag belangrijke industriële afzetmarkten hebben. Dankzij het project van de Klorane Botanical Foundation op de mijnsite van Mechelen konden wij de ongelooflijke krachten van Watermunt op vervuild industrieel afvalwater testen. Wij creëren verdienstelijke processen op basis van wat de natuur al doet: de plant vangt deze metaalelementen op, die wij vervolgens terugwinnen om als katalysator te dienen voor groene chemische reacties. In plaats van verder hulpbronnen te ontginnen waarvan we weten dat ze steeds meer in gevaar zijn, is dit een manier om ze te hergebruiken en te recycleren, en om van vervuiling een hulpbron te maken. Het is een sterk signaal voor de toekomst wanneer wij erin slagen verdienstelijke industriële processen op touw te zetten, geïnspireerd door de natuur. Een groene economie is mogelijk, kijk maar rond!